Sarıcakaya
Sarıcakaya ilçesinde iklim koşulları, özellikle nektarin, yaş incir, çilek, nar, şeftali ve kayısı gibi meyve türlerinin yetişmesi için uygun bir ortam sunmaktadır. Ayrıca Trabzon hurması gibi özel meyve türlerinin de başarılı bir şekilde yetişmesine olanak sağlamaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde Sarıcakaya ilçesi, Eskişehir’in meyve zenginliğinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle nektarin üretiminde %98,18’lik oranla Eskişehir’in nektarin ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Ayrıca, Trabzon hurması (%85,71), yaş incir (%85,11), çilek (%53,33), nar (%50,31), sofralık zeytinler (%49,32), ayva (%41,90), şeftali (%32,64), kayısı (%28,32), çekirdekli üzüm (%28,13), şam fıstığı (%25,00), dut (%22,92) ve yağlık zeytinler (%18,18) gibi meyve türlerinde de Sarıcakaya’nın önemli bir üretim payı bulunmaktadır.
2022 Yılı / Meyve Türleri | Sarıcakaya | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Sofralık Üzüm, Çekirdekli – Ton | 193 | 686 | 1.543.359 | 28,13% | 0,01% |
İncir (Yaş) – Ton | 80 | 94 | 350.000 | 85,11% | 0,02% |
Elma (Starking) – Ton | 29 | 1.566 | 1.858.896 | 1,85% | – |
Diğer Elmalar – Ton | 249 | 14.803 | 1.349.382 | 1,68% | 0,02% |
Armut – Ton | 38 | 908 | 551.086 | 4,19% | 0,01% |
Ayva – Ton | 119 | 284 | 197.503 | 41,90% | 0,06% |
Kayısı – Ton | 111 | 392 | 803.000 | 28,32% | 0,01% |
Kiraz – Ton | 23 | 7.004 | 656.041 | 0,33% | – |
Vişne – Ton | 25 | 648 | 176.770 | 3,86% | 0,01% |
Şeftali – Ton | 78 | 239 | 803.514 | 32,64% | 0,01% |
Nektarin – Ton | 270 | 275 | 204.671 | 98,18% | 0,13% |
Erik – Ton | 48 | 602 | 348.750 | 7,97% | 0,01% |
İğde – Ton | 1 | 223 | 3.903 | 0,45% | 0,03% |
Çilek – Ton | 40 | 75 | 728.112 | 53,33% | 0,01% |
Dut – Ton | 58 | 253 | 72.892 | 22,92% | 0,08% |
Badem – Ton | 49 | 801 | 190.000 | 6,12% | 0,03% |
Şam Fıstığı (Antep Fıstığı) – Ton | 2 | 8 | 239.289 | 25,00% | – |
Ceviz – Ton | 29 | 1.159 | 335.000 | 2,50% | 0,01% |
Nar – Ton | 1.400 | 2.783 | 681.460 | 50,31% | 0,21% |
Trabzon Hurması (Cennet Elması) – Ton | 138 | 161 | 97.560 | 85,71% | 0,14% |
Sofralık Zeytinler – Ton | 73 | 148 | 938.217 | 49,32% | 0,01% |
Yağlık Zeytinler (Zeytinyağı Üretimi İçin) – Ton | 2 | 11 | 2.037.783 | 18,18% | – |
Toplam | 3.055 | 33.123 | 14.167.188 | 9,22% | 0,02% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Sarıcakaya ilçesi, Eskişehir’de plastik seralarda üretilen sebzelerin toplam üretim miktarına önemli bir katkı sağlamaktadır. Sarıcakaya’nın plastik seralarda ürettiği sebzeler arasında en yüksek orana sahip olanlar marul (göbekli) %87,16, marul (kıvırcık) %74,90, taze soğan %70,55, semizotu %68,82, sivri biber %62,96, taze fasulye %60,66, hıyar (sofralık) %55,56, roka %53,93, domates (sofralık) %45,97 ve tere %38,65’tir. Bu oranlar, Sarıcakaya’nın Eskişehir genelindeki plastik sera üretimine ne kadar büyük bir katkı yaptığını göstermektedir. Sarıcakaya’nın tarımsal üretiminde plastik sera teknolojisinin etkili bir şekilde kullanılması, bölgenin tarım ekonomisine önemli bir değer katmaktadır.
Sarıcakaya ilçesi, Türkiye’nin plastik seralarda ürettiği sebzelerin önemli bir merkezidir. Semizotu, roka, taze soğan, tere, maydanoz ve marul gibi sebzeler, ilçenin plastik sera üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. Semizotuyla %61,26’lık bir katkı sağlayan Sarıcakaya, Türkiye’nin semizotu ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılamaktadır. Aynı şekilde, roka %50,92’lik oranıyla, Türkiye’de roka üretiminde önemli bir oyuncudur. Taze soğan, tere, maydanoz ve marul gibi sebzeler de ilçenin plastik sera üretiminde yer alarak Türkiye’nin sebze arzını güçlendirmektedir. Sarıcakaya ilçesi, plastik sera tarımındaki bu etkin rolüyle ülkenin sebzecilik sektöründeki önemli bölgelerinden biridir.
2022 Yılı / Sebzeler | Sarıcakaya | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | |
Plastik Sera | Fasulye, Taze – Ton | 128 | 211 | 15.936 | 60,66% | 0,80% |
Marul (Kıvırcık) – Ton | 5.100 | 6.809 | 67.044 | 74,90% | 7,61% | |
Marul (Göbekli) – Ton | 570 | 654 | 20.628 | 87,16% | 2,76% | |
Semizotu – Ton | 960 | 1.395 | 1.567 | 68,82% | 61,26% | |
Maydanoz – Ton | 600 | 3.627 | 7.832 | 16,54% | 7,66% | |
Roka – Ton | 12.500 | 23.180 | 24.550 | 53,93% | 50,92% | |
Tere – Ton | 945 | 2.445 | 3.758 | 38,65% | 25,15% | |
Dereotu – Ton | 20 | 95 | 1.220 | 21,05% | 1,64% | |
Biber (Salçalık, Kapya) – Ton | 80 | 665 | 183.403 | 12,03% | 0,04% | |
Biber (Dolmalık) – Ton | 80 | 738 | 123.852 | 10,84% | 0,06% | |
Biber (Sivri) – Ton | 1.200 | 1.906 | 384.906 | 62,96% | 0,31% | |
Hıyar (Sofralık) – Ton | 7.000 | 12.600 | 803.807 | 55,56% | 0,87% | |
Domates (Sofralık) – Ton | 9.000 | 19.577 | 3.466.581 | 45,97% | 0,26% | |
Soğan (Taze) – Ton | 2.000 | 2.835 | 4.790 | 70,55% | 41,75% | |
Toplam | 40.183 | 76.737 | 5.109.874 | 52,36% | 0,79% | |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Eskişehir’de plastik seralarda gerçekleştirilen çilek üretiminin tamamı Sarıcakaya’da yapılmaktadır.
2022 Yılı / Meyveler | Sarıcakaya | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | |
Plastik Sera | Çilek – Ton | 40 | 40 | 48.016 | 100,00% | 0,08% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Sarıcakaya ilçesi, Eskişehir’in sebze üretiminde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle bakla, kudret narı, turşuluk hıyar, sakız kabak, patlıcan, brokoli, kuşkonmaz, taze soğan, sofralık hıyar, semizotu, roka, karnabahar, göbekli marul, kıvırcık marul, sivri biber, ıspanak, tere, beyaz lahana, bamya ve taze fasulye gibi birçok sebze türünde Sarıcakaya’nın katkısı oldukça etkileyicidir. Bakla ve kudret narında %100’lük oranla tam bir üretim lideri olan ilçe, turşuluk hıyarın %97,09’luk, sakız kabakta %85,85’lik, patlıcan da %81,88’lik ve brokoli de %80,86’lık oranlarla Eskişehir’in sebzecilik sektörüne önemli bir destek sağlamaktadır. Aynı şekilde kuşkonmazda %80,20, taze soğanda %77,63, semizotunda %62,27, rokada %55,28, karnabaharda %47,60, göbekli marulda %45,63, kıvırcık marulda %45,37, sivri biberde %45,19 ve ıspanakta %43,11 gibi etkileyici oranlarla Sarıcakaya, Eskişehir’in sebze çeşitliliğine büyük bir katkı sağlamaktadır.
Sarıcakaya ilçesi, Türkiye’nin sebzecilik sektöründe önemli bir konuma sahiptir. Özellikle roka, kuşkonmaz, tere, semizotu, taze soğan ve kudret narı gibi sebzelerde ilçenin çok önemli bir üretim katkısı bulunmaktadır. Roka üretiminde %40,57’lik oranla öne çıkan Sarıcakaya, Türkiye’nin roka üretimine büyük bir destek sağlamaktadır. Aynı şekilde kuşkonmazda %23,85, terede %12,18, semizotunda %9,91, taze soğanda %9,63 ve kudret narında %7,14 gibi önemli oranlarla ilçe, Türkiye’nin sebze üretimine çok önemli katkılar vermektedir. Bu sebzelerin üretimi, Sarıcakaya’nın tarımsal potansiyelini ve çeşitliliğini gösteren önemli bir göstergedir.
2022 Yılı / Sebzeler | Sarıcakaya | Eskişehir Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Türkiye Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Fasulye, Taze – Ton | 566 | 2.006 | 519.713 | 28,22% | 0,11% |
Barbunya, Taze – Ton | 60 | 413 | 75.961 | 14,53% | 0,08% |
Bezelye, Taze – Ton | 75 | 5.519 | 120.455 | 1,36% | 0,06% |
Bakla, Taze – Ton | 45 | 45 | 38.163 | 100,00% | 0,12% |
Kuşkonmaz – Ton | 320 | 399 | 1.342 | 80,20% | 23,85% |
Lahana (Beyaz) – Ton | 675 | 2.331 | 666.959 | 28,96% | 0,10% |
Lahana (Kırmızı) – Ton | 163 | 1.358 | 238.363 | 12,00% | 0,07% |
Karnabahar – Ton | 2.000 | 4.202 | 239.857 | 47,60% | 0,83% |
Brokoli – Ton | 3.300 | 4.081 | 106.792 | 80,86% | 3,09% |
Marul (Kıvırcık) – Ton | 10.350 | 22.811 | 252.583 | 45,37% | 4,10% |
Marul (Göbekli) – Ton | 1.170 | 2.564 | 204.422 | 45,63% | 0,57% |
Marul (İceberg) – Ton | 240 | 4.146 | 104.985 | 5,79% | 0,23% |
Ispanak – Ton | 1.800 | 4.175 | 230.071 | 43,11% | 0,78% |
Semizotu – Ton | 1.210 | 1.943 | 12.205 | 62,27% | 9,91% |
Maydanoz – Ton | 3.100 | 12.480 | 105.574 | 24,84% | 2,94% |
Roka – Ton | 16.500 | 29.848 | 40.674 | 55,28% | 40,57% |
Tere – Ton | 1.245 | 3.210 | 10.222 | 38,79% | 12,18% |
Nane – Ton | 15 | 329 | 26.911 | 4,56% | 0,06% |
Dereotu – Ton | 119 | 1.010 | 10.229 | 11,78% | 1,16% |
Karpuz – Ton | 210 | 5.322 | 3.394.783 | 3,95% | 0,01% |
Kavun – Ton | 60 | 7.804 | 1.587.230 | 0,77% | – |
Biber (Salçalık, Kapya) – Ton | 1.205 | 5.079 | 1.481.612 | 23,73% | 0,08% |
Biber (Dolmalık) – Ton | 982 | 5.763 | 404.459 | 17,04% | 0,24% |
Biber (Sivri) – Ton | 4.800 | 10.622 | 979.180 | 45,19% | 0,49% |
Hıyar (Sofralık) – Ton | 19.012 | 26.840 | 1.690.523 | 70,83% | 1,12% |
Hıyar (Turşuluk) – Ton | 2.803 | 2.887 | 248.022 | 97,09% | 1,13% |
Patlıcan – Ton | 4.402 | 5.376 | 781.242 | 81,88% | 0,56% |
Domates (Sofralık) – Ton | 28.291 | 102.365 | 7.954.856 | 27,64% | 0,36% |
Bamya – Ton | 2 | 7 | 30.484 | 28,57% | 0,01% |
Kabak (Sakız) – Ton | 1.850 | 2.155 | 590.362 | 85,85% | 0,31% |
Bal Kabağı – Ton | 45 | 1.735 | 92.968 | 2,59% | 0,05% |
Kabak (Çerezlik) – Ton | 1 | 2.724 | 60.970 | 0,04% | – |
Kudret Narı – Ton | 6 | 6 | 84 | 100,00% | 7,14% |
Havuç – Ton | 540 | 5.492 | 788.578 | 9,83% | 0,07% |
Sarımsak (Taze) – Ton | 11 | 91 | 47.487 | 12,09% | 0,02% |
Soğan (Taze) – Ton | 12.000 | 15.458 | 124.631 | 77,63% | 9,63% |
Pırasa – Ton | 195 | 1.037 | 168.710 | 18,80% | 0,12% |
Turp (Kırmızı) – Ton | 150 | 613 | 171.381 | 24,47% | 0,09% |
Toplam | 119.518 | 304.246 | 23.603.043 | 39,28% | 0,51% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Sarıcakaya İlçesi, Eskişehir’in tahıl üretiminde önemli bir paya sahiptir. 2022 yılında gerçekleştirdiği üretimle ilçe, Eskişehir’in toplam tahıl üretiminin önemli bir bölümünü oluşturmuştur. Bu kapsamda, arpa üretiminde %17,42’lik oranıyla büyük bir rol oynamaktadır. Arpa, hem gıda endüstrisinde hem de hayvan yemi olarak kullanılan değerli bir tahıl türüdür. Triticale üretiminde ise Sarıcakaya ilçesi %11,59’luk bir katkı sağlamaktadır. Triticale, arpa ve buğdayın melez bir türü olarak hem insan beslenmesi hem de hayvan yemi üretiminde kullanılmaktadır. Buğday üretimindeki %3,03’lük oranıyla ilçe, un ve ekmek yapımında temel bir rol oynayan bu tahılın üretimine de önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Ayrıca, ilçenin fiğ üretimindeki %2,82’lik oranıyla Macar fiği yetiştiriciliği de dikkate değerdir. Macar fiği, hayvan yemi olarak kullanılan ve çiftlik hayvanlarının beslenmesinde önemli bir kaynak olan değerli bir yeşil ot türüdür.
Genel olarak Sarıcakaya ilçesi, Eskişehir genelinde katkı sağladığı alanların başında meyve ve sebze gelmektedir, tahıl ise diğerlerine göre düşük kalma sağlamaktadır.
Sarıcakaya İlçesi 2022 Yılı Tahıl Üretimi | Sarıcakaya Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Türkiye Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Buğday, Durum Buğdayı Hariç | 748 | 449.841 | 16.000.000 | 0,17% | – |
Mısır | 65 | 412.308 | 8.500.000 | 0,02% | – |
Arpa (Diğer) | 67 | 280.774 | 8.100.000 | 0,02% | – |
Yulaf | 5 | 33.070 | 365.000 | 0,02% | – |
Triticale | 61 | 5.608 | 320.000 | 1,09% | 0,02% |
Fasulye, Kuru | 1 | 344 | 270.000 | 0,29% | – |
Patates (Tatlı Patates Hariç) | 17 | 62.767 | 5.200.000 | 0,03% | – |
Fiğ (Adi) (Yeşil Ot) | 17 | 13.540 | 2.501.907 | 0,13% | – |
Fiğ (Macar) (Yeşil Ot) | 700 | 24.860 | 995.995 | 2,82% | 0,07% |
Yonca (Yeşilot) | 2.200 | 401.425 | 19.064.213 | 0,55% | 0,01% |
Korunga (Yeşilot) | 7 | 1.227 | 1.786.207 | 0,57% | – |
Yulaf (Yeşilot) | 504 | 23.979 | 4.649.051 | 2,10% | 0,01% |
Triticale (Yeşilot) | 630 | 5.436 | 1.072.635 | 11,59% | 0,06% |
Mısır (Slaj) | 90 | 192.750 | 28.558.983 | 0,05% | 0,00% |
Buğday (Hasıl/Yeşilot) | 182 | 6.002 | 310.966 | 3,03% | 0,06% |
Arpa (Yeşilot) | 224 | 1.286 | 482.665 | 17,42% | 0,05% |
İtalyan Çimi (Yemlik) | 26 | 4.341 | 2.122.105 | 0,60% | – |
Toplam | 5.544 | 1.919.558 | 100.299.727 | 0,29% | 0,01% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Sarıcakaya ilçesindeki büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısının oransal katkılarına baktığımızda, büyükbaş hayvancılığın Eskişehir genelindeki büyükbaş hayvan nüfusunun %3,71’ini oluşturduğunu, küçükbaş hayvancılığın ise Eskişehir genelindeki küçükbaş hayvan nüfusunun %3,38’ini temsil ettiğini görüyoruz. Bu oranlar, Sarıcakaya ilçesinin Eskişehir’deki genel hayvan nüfusuna katkısını göstermektedir. İlçedeki hayvancılık faaliyetleri, hem büyükbaş hem de küçükbaş hayvanların Eskişehir genelindeki popülasyonuna dengeli bir şekilde katkı sağlamaktadır.
İlçe / Hayvan Türü | Sarıcakaya | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) | Türkiye Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) |
Sığır | 1.958 | 122.662 | 12.801.043 | 1,60% | 0,02% |
Manda | 1 | 267 | 61.359 | 0,37% | 0,00% |
Buzağı ve Dana | 569 | 32.706 | 4.161.389 | 1,74% | 0,01% |
Eşek | 17 | 1.348 | 86.455 | 1,26% | 0,02% |
Koyun | 6.117 | 1.153.901 | 44.687.888 | 0,53% | 0,01% |
Keçi | 3.163 | 111.032 | 11.577.862 | 2,85% | 0,03% |
TOPLAM | 11.825 | 1.421.916 | 73.375.996 | 0,83% | 0,02% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Sarıcakaya ilçesi, Eskişehir’in genel canlı hayvan popülasyonuna önemli bir katkıda bulunmaktadır. Arıcılık faaliyeti yapan işletmelerin %6,09’u Sarıcakaya ilçesinde bulunurken, hindi (%5,48), kaz (%1,24), ördek ve beç tavuğu (%1,92) gibi kanatlı hayvanların Eskişehir genelindeki popülasyonuna önemli bir katkısı vardır. Ayrıca et tavukları (%5,01) ve yumurta tavukları (%0,16) da ilçedeki canlı hayvanlar arasında yer almaktadır.
İpek böcekçiliği faaliyeti yapan işletmelerin %66,67’si Sarıcakaya’da bulunurken, bu alandaki faaliyet gösteren köylerin %53,85’i yine bu ilçede yer almaktadır.
İlçe / Hayvan Türü | Sarıcakaya | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) | Türkiye Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) |
Arıcılık Faaliyeti Yapan Işletme Sayısı | 24 | 394 | 95.386 | 6,09% | 0,03% |
Hindi | 548 | 10.008 | 3.669.726 | 5,48% | 0,01% |
Kaz | 145 | 11.658 | 1.385.507 | 1,24% | 0,01% |
Ördek ve Beç Tavuğu | 75 | 3.911 | 432.457 | 1,92% | 0,02% |
Et Tavuğu Sayısı | 167.200 | 3.338.076 | 251.289.799 | 5,01% | 0,07% |
Yumurta Tavuğu Sayısı | 2.225 | 1.416.518 | 109.806.327 | 0,16% | – |
İpek Böcekçiliği Faaliyeti Yapan Işletme Sayısı | 14 | 21 | 1.761 | 66,67% | 0,80% |
İpek Böcekçiliği Faaliyeti Yapan Köy Sayısı | 7 | 13 | 559 | 53,85% | 1,25% |
TOPLAM | 170.238 | 4.780.599 | 366.681.522 | 3,56% | 0,05% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |