Mahmudiye
Mahmudiye ilçesindeki meyve üretiminde öne çıkan başlıca meyve türleri arasında Elma (Golden), Diğer Elmalar, Badem ve Şeftali yer almaktadır. Elma (Golden), Eskişehir ilindeki toplam elma (golden) üretiminin büyük bir bölümünü oluşturarak %83,10’luk önemli bir orana sahiptir. Diğer Elmalar, %33,70’lik oranlarıyla meyve üretiminde etkili olan bir diğer türdür. Ayrıca, Badem ve Şeftali de ilçedeki meyve üretiminde önemli birer rol oynamaktadır; Badem %16,73, Şeftali ise %4,60 oranıyla Mahmudiye ilçesi, Eskişehir’de üretilen bu meyvelerin toplam üretim miktarlarından pay almaktadır.
Bu meyve türlerinin kullanım alanları oldukça geniştir. Elma (Golden) taze tüketimin yanı sıra meyve suyu, reçine, marmelat gibi birçok üründe değerlendirilir. Diğer Elmalar da aynı şekilde çeşitli gıda ürünlerinde kullanılırken, Badem özellikle kuruyemiş olarak tüketilir ve aynı zamanda yağ ve un üretiminde de kullanılır. Şeftali, taze tüketimin yanı sıra konserve, reçine, meyve suyu gibi ürünlerde değerlendirilir. Bu ürünler, Mahmudiye ilçesinin tarım sektöründeki çeşitliliği ve zenginliği göstermektedir, aynı zamanda ekonomik açıdan da bölge için önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
2022 Yılı / Meyve Türleri | Mahmudiye | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Elma (Golden) – Ton | 5.228 | 6.291 | 1.164.501 | 83,10% | 0,45% |
Elma (Starking) – Ton | 10 | 1.566 | 1.858.896 | 0,64% | – |
Diğer Elmalar – Ton | 4.988 | 14.803 | 1.349.382 | 33,70% | 0,37% |
Armut – Ton | 35 | 908 | 551.086 | 3,85% | 0,01% |
Ayva – Ton | 2 | 284 | 197.503 | 0,70% | – |
Kayısı – Ton | 7 | 392 | 803.000 | 1,79% | – |
Kiraz – Ton | 10 | 7.004 | 656.041 | 0,14% | – |
Vişne – Ton | 15 | 648 | 176.770 | 2,31% | 0,01% |
Şeftali – Ton | 11 | 239 | 803.514 | 4,60% | – |
Erik – Ton | 9 | 602 | 348.750 | 1,50% | – |
Dut – Ton | 5 | 253 | 72.892 | 1,98% | 0,01% |
Badem – Ton | 134 | 801 | 190.000 | 16,73% | 0,07% |
Ceviz – Ton | 24 | 1.159 | 335.000 | 2,07% | 0,01% |
Çörek Otu Tohumu – Ton | 2 | 99 | 10.089 | 2,02% | 0,02% |
Toplam | 10.480 | 35.049 | 8.517.424 | 29,90% | 0,12% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Mahmudiye ilçesinde seracılık faaliyetleri de mevcuttur. Bu kapsamda 2022 yılında plastik serada yetiştirilen sofralık domates, Eskişehir’de seralarda üretilen toplam sofralık domates üretim miktarının %16,09’unu oluşturmuştur.
2022 Yılı / Sebzeler | Mahmudiye | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | |
Plastik Sera | Domates (Sofralık) – Ton | 3.150 | 19.577 | 3.466.581 | 16,09% | 0,09% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Mahmudiye ilçesi, Eskişehir’in tarım çeşitliliğini ve zenginliğini yansıtan önemli sebzelerin üretiminde belirgin bir rol oynamaktadır. Özellikle sarımsak üretiminde Mahmudiye, Eskişehir tarım sektöründe büyük bir etkiye sahiptir; Eskişehir’in toplam sarımsak üretiminin %68,00’ini oluşturmaktadır. Ayrıca, taze bezelye (%14,64), kuru soğan (%11,54), havuç (%10,21), bal kabağı (%9,39), İceberg marul (%7,24), kültür mantarı (%6,10) ve kıvırcık marul (%5,70) gibi ürünler de Mahmudiye’nin tarım portföyünü zenginleştiren önemli sebzelerdir.
Bu ürünler, mutfaklardan restoranlara, konserve sanayisinden sağlıklı atıştırmalık ürünlere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Sarımsak, özellikle Türk mutfağının vazgeçilmez bir parçası olup, yemeklerin lezzetini artırmak için kullanılır. Taze bezelye, salatalarda, yemeklerde ve garnitürlerde yaygın olarak kullanılırken, kuru soğan birçok farklı yemekte temel bir malzeme olarak yer alır. Havuç, sağlıklı atıştırmalıklar, salatalar ve yemekler için tercih edilen bir sebzedir. Bal kabağı tatlı ve reçinelerde kullanılırken, İceberg marul ve kıvırcık marul salatalarda sıkça tercih edilir. Kültür mantarı ise birçok yemekte ve pizza gibi hazır yemeklerde kullanılır. Bu ürünler, hem yerel mutfaklarda hem de ticari gıda üretiminde yaygın olarak değerlendirilir.
2022 Yılı / Sebzeler | Mahmudiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Türkiye Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Fasulye, Taze – Ton | 6 | 2.006 | 519.713 | 0,30% | – |
Barbunya, Taze – Ton | 11 | 413 | 75.961 | 2,66% | 0,01% |
Bezelye, Taze – Ton | 808 | 5.519 | 120.455 | 14,64% | 0,67% |
Marul (Kıvırcık) – Ton | 1.300 | 22.811 | 252.583 | 5,70% | 0,51% |
Marul (İceberg) – Ton | 300 | 4.146 | 104.985 | 7,24% | 0,29% |
Maydanoz – Ton | 46 | 12.480 | 105.574 | 0,37% | 0,04% |
Nane – Ton | 5 | 329 | 26.911 | 1,52% | 0,02% |
Karpuz – Ton | 228 | 5.322 | 3.394.783 | 4,28% | 0,01% |
Kavun – Ton | 240 | 7.804 | 1.587.230 | 3,08% | 0,02% |
Biber (Salçalık, Kapya) – Ton | 42 | 5.079 | 1.481.612 | 0,83% | – |
Biber (Dolmalık) – Ton | 10 | 5.763 | 404.459 | 0,17% | – |
Hıyar (Sofralık) – Ton | 180 | 26.840 | 1.690.523 | 0,67% | 0,01% |
Patlıcan – Ton | 15 | 5.376 | 781.242 | 0,28% | – |
Domates (Sofralık) – Ton | 3.828 | 102.365 | 7.954.856 | 3,74% | 0,05% |
Bal Kabağı – Ton | 163 | 1.735 | 92.968 | 9,39% | 0,18% |
Kabak (Çerezlik) – Ton | 56 | 2.724 | 60.970 | 2,06% | 0,09% |
Havuç – Ton | 561 | 5.492 | 788.578 | 10,21% | 0,07% |
Sarımsak (Kuru) – Ton | 68 | 100 | 140.464 | 68,00% | 0,05% |
Soğan (Kuru) – Ton | 14.801 | 128.295 | 2.350.000 | 11,54% | 0,63% |
Mantar (Kültür) – Ton | 10 | 164 | 65.636 | 6,10% | 0,02% |
Toplam | 22.678 | 344.763 | 21.999.503 | 6,58% | 0,10% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Mahmudiye İlçesi, 2022 yılı tahıl üretiminde Eskişehir’in toplam üretimine önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Kullanım alanları çok geniş olan Mısır (Hasıl) ve Fiğ (Adi) Tohumu gibi ürünlerde Mahmudiye, Eskişehir’de ilçeler arasında üretimde lider konumda yer almaktadır, bu tahılların üretiminin tamamı Mahmudiye ilçesi tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, hayvancılıkta temel birer besin kaynağı olan Çayır Otu (Yeşilot) ve Yonca Tohumu %81,15 ve %51,11 oranlarıyla üretilmiştir.
Eskişehir’deki şeker pancarı tohumları üretiminin %50’den fazlasını gerçekleştiren Mahmudiye ilçesi, hayvan yemi olarak kullanılan bezelye ve yağlık olarak kullanılan ayçiçeği tohumu üretiminde de ilçeler arasında ön planda yer almaktadır.
Fiğ (Adi) (Yeşil Ot) %23,04, Patates (Tatlı Patates Hariç) %17,21, Ayçiçeği Tohumu (Çerezlik) %16,54, Şeker Pancarı %16,19, Kuş Yemi %15,45 ve Kara Buğday %15,38 oranlarıyla Mahmudiye, bu tahıl ürünleri üretiminde de Eskişehir genelinde ön plana çıkmaktadır.
Mahmudiye İlçesi 2022 Yılı Tahıl Üretimi | Mahmudiye Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Türkiye Toplam Üretim Miktarı (Ton) | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) |
Durum Buğdayı | 55 | 3.053 | 3.750.000 | 1,80% | 0,00% |
Buğday, Durum Buğdayı Hariç | 37.234 | 449.841 | 16.000.000 | 8,28% | 0,23% |
Mısır | 33.868 | 412.308 | 8.500.000 | 8,21% | 0,40% |
Arpa (Diğer) | 16.072 | 280.774 | 8.100.000 | 5,72% | 0,20% |
Yulaf | 3.501 | 33.070 | 365.000 | 10,59% | 0,96% |
Kuş Yemi | 167 | 1.081 | 4.848 | 15,45% | 3,44% |
Triticale | 263 | 5.608 | 320.000 | 4,69% | 0,08% |
Kara Buğday | 4 | 26 | 1.359 | 15,38% | 0,29% |
Fasulye, Kuru | 8 | 344 | 270.000 | 2,33% | 0,00% |
Nohut, Kuru | 518 | 6.949 | 580.000 | 7,45% | 0,09% |
Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) | 15.574 | 52.543 | 2.350.000 | 29,64% | 0,66% |
Ayçiçeği Tohumu (Çerezlik) | 430 | 2.599 | 200.000 | 16,54% | 0,22% |
Haşhaş Tohumu | 3 | 558 | 12.240 | 0,54% | 0,02% |
Patates (Tatlı Patates Hariç) | 10.804 | 62.767 | 5.200.000 | 17,21% | 0,21% |
Şeker Pancarı | 161.557 | 998.162 | 19.253.962 | 16,19% | 0,84% |
Şeker Pancarı Tohumları | 574 | 1.030 | 2.281 | 55,73% | 25,16% |
Fiğ (Adi) (Yeşil Ot) | 3.120 | 13.540 | 2.501.907 | 23,04% | 0,12% |
Fiğ (Macar) (Yeşil Ot) | 1.540 | 24.860 | 995.995 | 6,19% | 0,15% |
Yonca (Yeşilot) | 44.500 | 401.425 | 19.064.213 | 11,09% | 0,23% |
Korunga (Yeşilot) | 72 | 1.227 | 1.786.207 | 5,87% | 0,00% |
Yulaf (Yeşilot) | 42 | 23.979 | 4.649.051 | 0,18% | 0,00% |
Mısır (Hasıl) | 12.705 | 12.705 | 114.672 | 100,00% | 11,08% |
Mısır (Slaj) | 10.600 | 192.750 | 28.558.983 | 5,50% | 0,04% |
Hayvan Pancarı | 30 | 701 | 56.360 | 4,28% | 0,05% |
Buğday (Hasıl/Yeşilot) | 210 | 6.002 | 310.966 | 3,50% | 0,07% |
Çayır Otu (Yeşilot) | 11.840 | 14.590 | 3.683.405 | 81,15% | 0,32% |
Bezelye (Yemlik) | 2.880 | 7.088 | 475.005 | 40,63% | 0,61% |
İtalyan Çimi (Yemlik) | 550 | 4.341 | 2.122.105 | 12,67% | 0,03% |
Fiğ (Adi) Tohumu) | 6 | 6 | 26.229 | 100,00% | 0,02% |
Çim Tohumu | 220 | 2.319 | 2.532 | 9,49% | 8,69% |
Yonca Tohumu | 46 | 90 | 2.049 | 51,11% | 2,24% |
Haşhaş Kapsülü (Haşhaş Kellesi) | 3 | 558 | 12.240 | 0,54% | 0,02% |
Lavanta | 1 | 70 | 7.722 | 1,43% | 0,01% |
Toplam | 368.997 | 3.016.964 | 129.279.331 | 12,23% | 0,29% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Mahmudiye ilçesinde büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılığa göre Eskişehir’de oransal açıdan daha fazladır. Eskişehir’de yer alan büyükbaş canlı hayvan sayısının %16,25’i Mahmudiye’de yer almaktadır.
Ayrıca Eskişehir’de canlı hayvan olarak bulunan At miktarının %91,01’i Mahmudiye’de yer almaktadır. Bu kapsamda ilçede ESOGÜ Mahmudiye Atçılık Meslek Yüksekokulu Binicilik ve Atlı Terapi Merkezi yer almaktadır.
İlçe / Hayvan Türü | Mahmudiye | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) | Türkiye Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) |
Sığır | 7.807 | 122.662 | 12.801.043 | 6,36% | 0,06% |
Manda | 9 | 267 | 61.359 | 3,37% | 0,01% |
Buzağı ve Dana | 2.134 | 32.706 | 4.161.389 | 6,52% | 0,05% |
At | 2.267 | 2.491 | 74.359 | 91,01% | 3,05% |
Eşek | 81 | 1.348 | 86.455 | 6,01% | 0,09% |
Koyun | 36.694 | 1.153.901 | 44.687.888 | 3,18% | 0,08% |
Keçi | 3.025 | 111.032 | 11.577.862 | 2,72% | 0,03% |
TOPLAM | 52.017 | 1.424.407 | 73.450.355 | 3,65% | 0,07% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Mahmudiye ilçesinde arıcılık faaliyeti yapan 19 işletme bulunmaktadır. Mahmudiye’de et tavukçuluğunun geliştiği söylenebilir. Canlı et tavuğu sayısı Eskişehir’de bulunan toplam canlı et tavuğu sayısının %9,21’ini oluşturmaktadır.
İlçe / Hayvan Türü | Mahmudiye | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) | Türkiye Toplam Canlı Hayvan Sayısına Oranı (%) |
Arıcılık Faaliyeti Yapan Işletme Sayısı | 19 | 394 | 95.386 | 4,82% | 0,02% |
Hindi | 241 | 10.008 | 3.669.726 | 2,41% | 0,01% |
Kaz | 217 | 11.658 | 1.385.507 | 1,86% | 0,02% |
Ördek ve Beç Tavuğu | 30 | 3.911 | 432.457 | 0,77% | 0,01% |
Et Tavuğu Sayısı | 307.435 | 3.338.076 | 251.289.799 | 9,21% | 0,12% |
Yumurta Tavuğu Sayısı | 745 | 1.416.518 | 109.806.327 | 0,05% | 0,00% |
TOPLAM | 308.687 | 4.780.565 | 366.679.202 | 6,46% | 0,08% |
Kaynak: TÜİK, 2023 |
Ekiliş biçimine ve zamanına göre Mahmudiye ilçesinde yağlık ve çerezlik ayçiçeği tohumu ekimi yapılmaktadır. Mahmudiye ilçesi Eskişehir’deki toplam üretim miktarına önemli katkılar sunmaktadır.
2022 Yılı / Ekiliş Biçimine Göre Ürünler | Mahmudiye | Eskişehir | Türkiye | Eskişehir Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | Türkiye Toplam Üretim Miktarına Oranı (%) | |
Kuru ve Birinci Ekiliş | Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) – Ton | 835 | 5.766 | 1.456.921 | 14,48% | 0,06% |
Ayçiçeği Tohumu (Çerezlik) – Ton | 1 | 41 | 21.699 | 2,44% | – | |
Sulu ve Birinci Ekiliş | Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) – Ton | 14.693 | 46.425 | 802.343 | 31,65% | 1,83% |
Ayçiçeği Tohumu (Çerezlik) – Ton | 429 | 2.554 | 177.885 | 16,80% | 0,24% | |
Sulu ve İkinci Ekiliş | Ayçiçeği Tohumu (Yağlık) – Ton | 46 | 349 | 84.825 | 13,18% | 0,05% |
Toplam | 16.004 | 55.135 | 2.543.673 | 29,03% | 0,63% | |
Kaynak: TÜİK, 2023 |